Sinds 1 januari 2021 is het dan “eindelijk” zover: de overgangsperiode van de Brexit is voorbij. Nu de harde realiteit. Wat voor gevolgen heeft de Brexit voor de Wwft en het cliëntenonderzoek?
Vereenvoudigd cliëntenonderzoek
Bij een laag risico, mag een Wwft-plichtige instelling vereenvoudigd onderzoek naar de cliënt uitvoeren. De Wwft verwijst in artikel 6 naar Bijlage II van de Vierde anti-witwasrichtlijn voor een lijst van risicofactoren met die in ieder geval rekening gehouden moet worden. Een van deze factoren is de “geografische risicofactor”: als een cliënt is geregistreerd, gevestigd of woonachtig in een van de volgende landen, dan is dat een risicoverlagende factor:
- lidstaten;
- derde landen met doeltreffende AML/CFT-systemen ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering;
- derde landen die volgens geloofwaardige bronnen een laag niveau van corruptie of andere criminele activiteit hebben; of
- derde landen die volgens geloofwaardige bronnen zoals wederzijdse beoordelingen, gedetailleerde evaluatierapporten, of gepubliceerde follow-uprapporten, voorschriften inzake de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering hebben die beantwoorden aan de herziene FATF-aanbevelingen en die voorschriften effectief ten uitvoer leggen.
Hoewel het Verenigd Koninkrijk (“VK”) dus geen lidstaat meer is, kan de risicoverlagende geografische factor hier alsnog van toepassing zijn. Gezien de Vierde en Vijfde anti-witwasrichtlijnen zijn geïmplementeerd door het VK en men zelf heeft aangegeven reeds te voldoen aan de Zesde anti-witwasrichtlijn, ligt het niet voor de hand dat het VK opeens geen land met doeltreffende AML-/CFT-systemen zou zijn. Dat zou ook een zwaktebod voor de EU zijn. Het zou namelijk min of meer betekenen dat alle EU-systemen niets waard zijn. Enfin, voor wat betreft de risicoscore bij het cliëntenonderzoek hoeft de Brexit geen gevolgen te hebben (een instelling mag dat natuurlijk alsnog zelf inkleden).
Afgeleide identificatie
Afgeleide identificatie is het concept dat een Wwft-plichtige instelling niet opnieuw het cliëntenonderzoek hoeft te doorlopen, indien een andere instelling dit reeds heeft uitgevoerd (in overeenstemming met de vereisten van de Wwft). Ondanks de harmonisatie door de Europese anti-witwasrichtlijnen zijn er nog verschillen per lidstaat, maar dat is een separate discussie. Laten we ervan uitgaan dat het cliëntenonderzoek in alle Europese lidstaten min of meer gelijk is en gebruikt kan worden voor de afgeleide identificatie. Verandert Brexit hier iets in?
Het korte antwoord: ja! In de Vierde anti-witwasrichtlijn is vastgelegd (artikel 25 jo. 26) dat het cliëntenonderzoek uitgevoerd mag worden door “andere in een lidstaat of een derde land gesitueerde instellingen of personen“, mits deze voldoen aan de voorschriften van de richtlijn. Zoals reeds hierboven benoemd, ligt het voor de hand dat het VK voldoet aan alle eisen uit de Vierde, Vijfde en Zesde anti-witwasrichtlijn. Dat zou in ieder geval momenteel voldoende moeten zijn, totdat nieuwe regelgeving komt.
In de Wwft is dit echter strikter geformuleerd. Artikel 5 lid 1 sub a onder 4º spreekt van “een instelling als bedoeld onder 1° of 3°, met zetel in een door Onze Minister van Financiën aangewezen staat die geen lidstaat is […]“. De minister heeft het VK nog niet aangewezen als een staat als bedoeld in dit artikel. Artikel 10 (“Uitbesteding van cliëntenonderzoek”) zegt hier verder ook niets over.
In de praktijk zal het mogelijk geen probleem vormen, maar als je strikt naar artikel 5 kijkt, is het (vooralsnog) niet toegestaan het cliëntenonderzoek van een instelling in het VK over te nemen. Let dus op als je gebruikt maakt van afgeleide identificatie! Dit geldt overigens niet als het een bijkantoor of meerderheidsdochteronderneming betreft, zolang die aan alle voorschriften voldoet (artikel 5 lid 1 sub a onder 5º).
Wij geven u graag advies hoe u de procedure voor afgeleide identificatie efficiënt inricht. Neem vrijblijvend contact met ons op.